Podstawy analizy fundamentalnej – od jakich książek zacząć?
Na jakie wskaźniki należy zwracać uwagę w analizie fundamentalnej? Jak odczytywać sprawozdania finansowe? Czy początkujący inwestor jest w stanie samodzielnie wykonać wycenę spółki? Te i podobne pytania często zadają sobie osoby, które chciałyby zacząć inwestować z wykorzystaniem analizy fundamentalnej. Nic dziwnego, ponieważ analiza fundamentalna jest tematem na tyle złożonym, że w pierwszej chwili trudno zorientować się, od czego tak naprawdę zacząć naukę.
Na rynku jest wiele książek na ten temat, jednak wybór pierwszej lektury nie jest oczywisty. Z pomocą Rafała Janika, autora „Książki o inwestowaniu”, udało nam się stworzyć listę publikacji, od których warto rozpocząć swoją przygodę z analizą fundamentalną. Pamiętaj, że jest to jedynie propozycja pewnego harmonogramu nauki i nie opisujemy tutaj wszystkich dostępnych na rynku książek. Na końcu tego wpisu znajdziesz listę pozostałych publikacji, które według własnego uznania możesz przestudiować i tym samym pogłębiać swoją wiedzę.
Jeśli bardziej przemawia do Ciebie forma wideo, pełną rozmowę z Rafałem możesz zobaczyć na naszym kanale YouTube. Polecamy obejrzenie tego filmu.
Podstawy analizy fundamentalnej: cztery obszary inwestowania w akcje
Analiza fundamentalna jest zagadnieniem na tyle złożonym, że aby zrozumieć pewne zależności i usystematyzować jej poznawanie, warto podzielić ją na cztery główne obszary. Są to: makroekonomia, sprawozdania finansowe, wycena firmy oraz inwestowanie w wartość. Jeśli chcemy całościowo podejść do analizy fundamentalnej, nie powinniśmy pomijać żadnego z tych zagadnień. Próżno oceniać, czy spółka jest fundamentalnie tania, czy droga, jeśli najpierw nie ustalimy jej wartości. Prawidłowa wycena przedsiębiorstwa nie jest natomiast możliwa, jeśli nie rozumiemy, jakie procesy kształtują otoczenie gospodarcze. Każdy z czterech wymienionych obszarów analizy fundamentalnej jest tak samo istotny, a droga na skróty jest rozwiązaniem, które sprawdza się tylko na krótką metę. Proponujemy więc właściwe rozplanowanie nauki i sięgnięcie po konkretne książki w odpowiedniej kolejności, przedstawionej poniżej.
Wstęp do podstaw analizy fundamentalnej, czyli makroekonomia
Dlaczego naukę podstaw analizy fundamentalnej powinniśmy rozpocząć od makroekonomii? Analiza makroekonomiczna stanowi pierwszy etap do dobrze przeprowadzonej analizy fundamentalnej i polega na badaniu środowiska, w którym działa dana spółka. Każde przedsiębiorstwo funkcjonuje w jakimś otoczeniu gospodarczym, społecznym, ekonomicznym, co wpływa na jego warunki inwestycyjne i rozwój. Kwestie makroekonomiczne obejmują między innymi takie zagadnienia, jak globalny popyt i podaż, kwestie inflacyjne, PKB czy bezrobocie.
„Makroekonomia” (N. G. Mankiw, M. P. Taylor)
Zanim przejdziemy do bardziej konkretnych książek, które pomogą Ci ocenić kondycję finansową danej spółki, należy wspomnieć o „Makroekonomii”. Ten napisany całkiem przystępnym językiem podręcznik ekonomiczny stanowi świetne wprowadzenie do świata podstaw analizy fundamentalnej. Pozwala zrozumieć ogólne procesy gospodarcze (np. kwestie podaży w gospodarce, produktywności, zdolności do konkurowania i rozwoju, funkcjonowania systemu finansowego oraz walutowego itd.). To książka, po którą może sięgnąć nie tylko inwestor, ale również przedsiębiorca lub po prostu świadomy obywatel chcący zrozumieć procesy ekonomiczne, otaczającą go rzeczywistość gospodarczą czy decyzje polityków.
„Wskaźniki ekonomiczne. Przewodnik dla inwestora” (R. Yamarone)
Publikacja, dzięki której analiza fundamentalna nabierze w Twojej głowie konkretnego kształtu. Tytuł książki jest trochę mylący, ponieważ autor skupia się nie tylko na opisywaniu konkretnych wskaźników ekonomicznych, ale również tłumaczy podstawowe założenia makroekonomii. Ten przewodnik pozwala na zrozumienie ogólnej sytuacji rynkowej oraz pomaga określić, jaką w danym momencie mamy koniunkturę. Yamarone w szczegółowy sposób przedstawia 12 najważniejszych wskaźników makroekonomicznych (np. PKB, inflację, zatrudnienie, bezrobocie itd.), omawia ich konstrukcję, sposób interpretacji oraz wpływ na rynki finansowe. Po przeczytaniu „Wskaźników ekonomicznych” zrozumiesz miary krajowej gospodarki, co w połączeniu ze znajomością podstawowych zależności makroekonomicznych pozwoli Ci przejść do analizy konkretnej spółki, czyli zbadania jej sprawozdań finansowych oraz wykonania wyceny. Zacznijmy od tego pierwszego.
Zbadaj spółkę, czyli sięgnij po sprawozdania finansowe
Czym jest sprawozdanie finansowe spółki giełdowej? To kopalnia wiedzy na temat kondycji finansowej danego przedsiębiorstwa, która stanowi obiektywne i porównywalne (z innymi spółkami) źródło informacji. Sprawozdanie finansowe jest ważnym elementem analizy fundamentalnej. Inwestorzy, którzy je badają, mają możliwość zorientowania się w rzeczywistej sytuacji finansowej spółki i oszacowania jej gospodarczej przyszłości. Podstawowe dane, które obejmują badanie sprawozdania finansowego, to: przychód, zysk, wartość księgowa, wartość aktywów i kapitału własnego, zadłużenie.
„Inteligencja finansowa. Co kryją liczby. Przewodnik menedżera” (K. Berman, J. Knight, J. Case)
Książka, która temat sprawozdań finansowych omawia zrozumiałym językiem. Autorzy krok po kroku tłumaczą, w jaki sposób wykonać analizę sprawozdania spółki, jak badać przepływy finansowe, bilans i inne elementy. Z publikacji dowiesz się również, w jaki sposób interpretować kwestie zysku netto, amortyzacji (i jak być wyczulonym na próby manipulacji w tym zakresie), gotówki, należności czy innych aktywów firmy. Według Rafała Janika jest to najbardziej przystępna książka odnośnie do sprawozdań finansowych na polskim rynku.
„Analiza sprawozdań finansowych” (E. Nowak)
Jeśli rozumiesz, w jaki sposób interpretować sprawozdania finansowe, możesz przejść do poznawania kolejnego obszaru analizy fundamentalnej – wyceny firmy. Jeśli jednak po lekturze książki „Inteligencja finansowa” wciąż czujesz niedosyt, możesz zgłębić temat i sięgnąć po „Analizę sprawozdań finansowych” autorstwa Edwarda Nowaka. Jest to lektura uzupełniająca, bardziej zaawansowana, przypominająca podręcznik akademicki.
Jak oszacować wartość przedsiębiorstwa? Poprzez wycenę firmy
Wycena spółki to próba ustalenia faktycznej wartości danej firmy przy pomocy wybranych metod bazujących na zebranych informacjach finansowych. W wyniku wyceny szacuje się widełkową wartość spółki giełdowej, która następnie służy jako punkt odniesienia podczas podejmowania określonych decyzji inwestycyjnych.
„Wycena firmy” (A. Damodaran)
Jedna z najciekawszych książek dotyczących wyceny spółki, napisana lekko, przystępnym językiem. W swojej publikacji autor pokazuje, że wartość firmy można rozpatrywać w dwóch kategoriach. Dla jednych będzie to miliard zaksięgowanych przychodów, dla innych umiejętność sprzedawania tysięcy produktów i dynamicznego zdobywania konsumentów. Damodaran analizuje wiele przykładów realnych spółek i dowodzi, że wycena firmy zależna jest od wielu założeń, przyjętych parametrów i historii oraz kontekstu danej spółki. Autor przedstawia między innymi przypadek Ubera. Pod kątem analizy fundamentalnej spółka ta jest bardzo słaba, ma duże koszty, strata goni stratę, ale to, co w oczach niektórych może ją czynić wartościową, to potężna ekspansja rynkowa i dynamiczne zwiększanie się liczby klientów. Autor podkreśla, że kontekst stojący za spółką jest znaczącym czynnikiem, który pozwala odpowiednio interpretować liczby i rozsądnie wycenić firmę.
„Wycena biznesu w praktyce” (M. Panfil)
Uzupełniającą publikacją, którą możemy polecić w temacie szacowania wartości firm, jest „Wycena biznesu w praktyce”. To podręcznik akademicki napisany pod redakcją Marka Panfila, który wymaga od czytelnika włożenia większego wysiłku w zrozumienie lektury, ale jest świetnym źródłem wiedzy. Ciekawa książka, pełna liczb i wykresów, w której przeanalizowano spółki z różnych branż: odzieżowej, spożywczej, telekomunikacyjnej, usługowej oraz wydobywczej. Przedstawione wyceny zostały oparte na różnych metodach, między innymi zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF), skorygowanych aktywów netto czy na metodach opcyjnych.
Inwestycja w akcje
Czym tak naprawdę jest inwestowanie w wartość (value investing)? Inwestowanie pod względem ideowym dzieli się na dwa nurty: inwestowanie we wzrost i inwestowanie w wartość. Koncepcje inwestowania w wartość zawdzięczamy dwóm legendom Wall Street: Benjaminowi Grahamowi i Warrenowi Buffettowi. Inwestowanie w wartość polega na próbie identyfikacji spółek, których wartość rynkowa jest niższa od ich wartości wewnętrznej.
„Inteligentny inwestor. Najlepsza książka o inwestowaniu wartościowym” (B. Graham)
Kapitalna, ponadczasowa wiedza Grahama o inwestowaniu w wartość zamknięta w ponad 500-stronicowej książce. Publikacja została napisana lata temu, jednak dzięki komentarzom uznanego dziennikarza finansowego Jasona Zweiga treści zostały dostosowane do XXI wieku, a więc można ją spokojnie czytać – bez obawy, że jest nieaktualna. W „Inteligentnym inwestorze” Graham w jasny sposób przedstawia podstawy inwestowania w wartość. Tłumaczy, kiedy wejść na rynek, omawia najważniejsza wskaźniki finansowe, porusza też temat dywidend. Książka uznawana jest za biblię inwestowania i od lat nie traci tytułu bestsellera wśród najlepszych książek z zakresu analizy fundamentalnej.
„Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki” (P. Zaremba-Śmietański)
Tę książkę polecamy na równi z „Inteligentnym inwestorem”. Różnica jest taka, że Zaremba-Śmietański opisuje rodzimą giełdę, osadzając swoje badania i spostrzeżenia w polskich realiach. Autor ciekawie przedstawia założenia analizy fundamentalnej, opisuje rolę przepływów pieniężnych w spółce oraz omawia kwestię wyceny przedsiębiorstwa. W swoich badaniach porusza również temat rekomendacji giełdowych, dywidend, ryzyka w inwestowaniu czy prawdopodobieństwa upadłości danej spółki.
Podstawy analiza fundamentalnej – pozostałe książki
Wśród książek, które chcielibyśmy dodatkowo polecić, ale trudno je przypisać tylko do jednego z czterech powyższych obszarów, są jeszcze:
„Analiza fundamentalna: standing finansowy i wycena przedsiębiorstwa” (A. Pieloch-Babiarz),
„Analiza fundamentalna. Wykorzystanie na rynku akcji w Polsce” (K. Kowalke),
„Inwestycje” (K. Jajuga, T. Jajuga),
„Zarządzanie wartością spółki kapitałowej” (L. Pawłowicz, J. K. Bielecki).
Więcej książek o analizie fundamentalnej i jej podstawach znajdziecie tutaj.
Mamy nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci w usystematyzowaniu nauki podstaw analizy fundamentalnej i doborze w tym celu odpowiednich książek. Poniżej przedstawiamy zestawienie wszystkich polecanych publikacji wybranych przez Rafała Janika, przy czym część z nich nie została omówiona w filmie.
ANALIZA MAKROEKONOMICZNA
„Makroekonomia” (N. G. Mankiw, M. P. Taylor)
„Wskaźniki ekonomiczne. Przewodnik dla inwestora” (R. Yamarone)
ANALIZA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
„Inteligencja finansowa. Co kryją liczby. Przewodnik menedżera” (J. Knight, J. Case, K. Berman)
„Analiza sprawozdań finansowych” (E. Nowak)
„Sprawozdanie finansowe. Co mówi o firmie?” (P. Rybicki)
„Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki” (P. Zaremba-Śmietański)
WYCENA PRZEDSIĘBIORSTWA
„Wycena firmy” (A. Damodaran)
„Zarządzanie wartością spółki kapitałowej” (L. Pawłowicz, J.K. Bielecki)
„Wycena biznesu w praktyce” (M. Panfil)
„Wycena przedsiębiorstwa. Od teorii do praktyki” (A. Szablewski, M. Panfil)
INWESTOWANIE W OPARCIU O WARTOŚĆ FUNDAMENTALNĄ
„Inteligentny inwestor. Najlepsza książka o inwestowaniu wartościowym” (Benjamin Graham)
„Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki” (P. Zaremba-Śmietański)
„Analiza fundamentalna i inwestowanie pozycyjne. Ewolucja gracza giełdowego” (Thomas N. Bulkowski)
