Kim są autorzy książek giełdowych?

Dzielą się wiedzą i doświadczeniem w swoich publikacjach, ale ich sylwetki dla wielu owiane są tajemnicą. Postanowiliśmy przybliżyć postacie najciekawszych twórców. Praktycy inwestowania Howard Marks, Philip A. Fisher czy Larry Williams, laureat nagrody Nobla Daniel Kehneman, a także Polacy: Rafał Janik, Paweł Danielewicz – to tylko kilka nazwisk, które warto poznać.

W artykule:

Praktycy inwestowania

Howard Stanley Marks

to inwestor z USA, pisarz i prezes funduszu Oaktree Capital Menagement. Szerszej publice jest znany przede wszystkim dzięki regularnym listom, które kieruje do swoich akcjonariuszy, opisując wykorzystywane strategie inwestycyjne i obserwacje związane z rynkiem. Podobno Warren Buffett powiedział kiedyś, że jeżeli widzi na swojej skrzynce pocztowej wiadomość od Marksa, to jest to pierwsze, co czyta. Marks w inwestowaniu skupia się na zarządzaniu ryzykiem i radzi, aby przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji zadać sobie pytanie: czy bardziej lękamy się utraty kapitału, czy utraty okazji. Sugeruje również, by nigdy nie zakładać, że dane wydarzenie może być pewne, ale aby przyjąć, że spektrum możliwych scenariuszy rozwoju danej sytuacji jest znacznie szersze. Jego doświadczenie jest znane i doceniane na całym świecie. Został wspomniany w rankingu najbogatszych ludzi świata „Forbes” na 370. miejscu.

Czym jest ta „Najważniejsza rzecz” w inwestowaniu? Marks zaznaczył, że za każdym razem, gdy był o to pytany, wskazywał inną kwestię. Zdecydował więc spisać je wszystkie i tak, oto powstała lista, która stanowi fundament jego dzieła „Najważniejsza rzecz”. W książce twórca wymienia 20 najważniejszych punktów, które liczą się na giełdzie. Zwraca uwagę m.in. na koncepcję myślenia drugiego poziomu, podejście kontrariańskie, cykliczność rynków, skupia się także na inwestowaniu defensywnym.

Philip Artur Fisher

to następny amerykański autor publikacji giełdowych, inwestor oraz twórca autorskiej metody inwestowania zwanej „scuttlebutt”. Amerykanin okrzyknięty został przez pismo „Morningstar” największym graczem giełdowym wszech czasów. Fisher jest autorem czterech pozycji giełdowych, ale dopiero książka „Zwykłe akcje, niezwykłe zyski” przyniosła mu autentyczną sławę. Sam mistrz inwestycji Warren Buffett bardzo często ją poleca. Fisher jako praktyk kierował się w biznesie zasadą „kup i zapomnij”, ponieważ jego charakterystyczną taktyką było inwestowanie w perspektywie długoterminowej. Autor „Zwykłych akcji…” wyrażał zainteresowanie przede wszystkim akcjami, których potencjał i możliwości biznesowe były bardzo szerokie. Zawsze twierdził, że dobre spółki powinny mieć wysoką stopę zwrotu z kapitału własnego i sprzedaży, a także że powinny przeznaczyć znaczne środki na rozwój technologii i nowych produktów. Głównym założeniem Philipa Artura Fishera było to, by nabywać udziały w firmach nastawionych na rozwój wewnętrzny, mających szansę na osiągnięcie poziomu lidera w branży, ponieważ eliminuje to czynnik ryzyka bankructwa. Taką decyzję Fisher podjął przy okazji zakupu akcji Motoroli w 1958, która była wówczas pionierem rynku przenośnych odbiorników radiowych dla służb mundurowych. Akcje spółki Fisher miał aż do swojej śmierci w 2004 roku, a przez cały okres inwestycji cena Motoroli wzrosła ponad dwudziestokrotnie. Spytany kiedyś o to, w którym momencie nadchodzi odpowiedni termin na sprzedanie akcji, oparł: najlepiej nigdy.

Benjamin Graham

to autor książek, ale przede wszystkim znawca giełdy, który zdefiniował dwie grupy inwestorów giełdowych. Pierwszą mieli stanowić, jego zdaniem, inwestorzy aktywni – to znaczy ci, którzy regularnie poświęcają swój czas i energię, aby podejmować jak najlepsze decyzje inwestycyjne. Drugą grupę określił natomiast jako pasywną. Według Grahama inwestorzy bierni (np. lekarze, prawnicy – wykonawcy innych zawodów) w przeciwieństwie do tych zaangażowanych – nie biorą sprawy w swoje ręce, inwestują w sposób zautomatyzowany lub powierzają swoje środki profesjonalistom. Graham dostrzegł również charakterystyczny podział między spekulacjami a inwestycjami. Pierwsze, zdaniem Grahama, miały być nastawione na dochód wynikający wyłącznie ze wzrostu cen papierów wartościowych. Drugie były natomiast nastawione na wzrost wartości wewnętrznej spółki w określonej perspektywie czasowej. Co ważne, Benjaminowi Grahamowi udało się inwestycyjnie przetrwać tzw. czarny czwartek podczas kryzysu, który miało miejsce w 1929 roku. Warto również zauważyć, że był nauczycielem i mentorem samego Warrena Buffetta, amerykańskiego ekonomisty i największego inwestora giełdowego wszech czasów. Jest też autorem bestsellerowej giełdowej literatury, takiej jak „Inteligentny inwestor. Najlepsza książka o inwestowaniu wartościowym”, pozycji określanej jako biblia inwestowania w wartość, oraz innej, nie mniej ważnej lektury, „Security Analysis”, która od lat cieszy się wielką popularnością.

Larry Williams

to amerykański pisarz, trader i spekulant zajmujący się przede wszystkim analizą rynku w ujęciu krótko- bądź średnioterminowym. Jest twórcą dzieła znanego na całym świecie wśród pasjonatów giełdy (choć nie tylko), pod tytułem „Sekrety tradingu krótkoterminowego”. Filmik na temat jego publikacji można zobaczyć TUTAJ. Williams jest znany także jako pomysłodawca wskaźników analizy technicznej %R Williamsa czy oscylatora ultimate. W roku 1982 zaczął prowadzić swoje pierwsze kursy, podczas których zawierał transakcje w czasie rzeczywistym. Jego działalność w tym zakresie doprowadziła do tego, że pomiędzy rokiem 1999 a 2006 odniósł profit w wysokości ponad 1,2 mln dolarów. Zarobione pieniądze częściowo rozdysponował pomiędzy uczestników swoich seminariów. Niewątpliwym dowodem jego praktycznych doświadczeń i kwalifikacji było zwycięstwo w World Cup Championship of Futures Trading. Williams przystąpił do zawodów w roku 1987 i osiągnął rekordową stopę zwrotu wynoszącą 11 376%. Rezultat ten nie został pobity do tej pory. Kilkanaście lat później triumf w tym konkursie odniosła jego córka.

Nagradzani znawcy giełdowego parkietu

Daniel Kahneman

to izraelsko-amerykański ekonomista i psycholog, który jest autorem ponad 200 publikacji naukowych z dziedziny psychologii prawa i ekonomii oraz tytułów o tematyce odnoszącej się do pogranicza tych sfer. Do jego największych dokonań należy opracowanie, razem z Amosem Tverskim, tzw. teorii perspektywy. Tłumaczy ona procesy podejmowania decyzji przez ludzi w warunkach ryzyka i, co ciekawe, jest niezgodna z powszechnie funkcjonującą w ekonomii teorią użyteczności oczekiwanej. Daniel Kahneman otrzymał w 2002 roku nagrodę Nobla za zastosowanie badań psychologicznych i eksperymentów laboratoryjnych w ekonomii, ze szczególnym uwzględnieniem procesów decyzyjnych w sytuacjach niepewności. Nagrodę tę odebrał wraz z amerykańskim ekonomistą Vernonem Smithem. Kahneman jest wybitnym pisarzem, autorem wielu tekstów, między innymi książki „Pułapki myślenia”, która daje wgląd w mechanizmy ludzkiego rozumowania, starając się odpowiedzieć na pytanie, na ile ludzkie oceny są przypadkowe, a na ile zamierzone i samodzielne.

Myśliciele i filozofowie rynku

Nassim Nicholas Taleb

W tym miejscu nadmienić należy o aktywności Nassima Nicholasa Taleba. Jest on amerykańskim inwestorem, teoretykiem rynku, filozofem i eseistą. Specjalizuje się w zagadnieniach niepewności, nieprzewidywalności i ryzyka. Przez wiele lat pracował jako trader, by w 2006 roku, na dwa lata przed kryzysem finansowym, odejść z rynku kapitałowego. Jego najbardziej znanymi publikacjami giełdowymi są książki, takie jak „Czarny łabędź. Jak nieprzewidywane zdarzenia rządzą naszym życiem”, „Antykruchość. Jak żyć w świecie, którego nie rozumiemy”, „Na własne ryzyko. Asymetrie w codziennym życiu” oraz „Zwiedzeni przez przypadek. Tajemnicza rola losowości w życiu i rynkowej grze”. Taleb zyskał sławę za sprawą publikacji wielu niekonwencjonalnych pomysłów, w tym tej o „czarnych łabędziach”. Są to mało prawdopodobne zdarzenia, które jednak się wydarzyły i miały ogromny wpływ na życie społeczne czy ekonomiczne. Takimi wydarzeniami było: zniszczenie Pompejów, dojście Hitlera do władzy, kryzys gospodarczy z 2008 roku czy chociażby niewiarygodny sukces historii Harry’ego Pottera.

Autorzy będący źródłem inspiracji

Jesse Lauriston Livermore

to legenda tradingu, autor ten niezaprzeczalnie należy do panteonu spekulantów wszech czasów. Znany jako „Wielki niedźwiedź z Wall Street”, ponieważ zasłynął z tego, że dzięki krótkiej sprzedaży zarobił, gdy wszyscy inni tracili. Było tak podczas bankructw w roku 1907 roku (3 mln dolarów) oraz w 1929 roku (100 mln dolarów). Livermore kilkukrotnie przegrywał i wygrywał całe fortuny. Gracz ten stał się natchnieniem dla Edwina Lefevere’a, który spisał jego biografię „Wspomnienia gracza giełdowego”, nazywaną dziś „biblią dla traderów”. Czyta się ją jak najlepszą powieść kryminalną. Jej akcja okraszona jest komentarzami Jona Markmana, przybliżającymi atmosferę tamtych czasów poprzez wyjaśnienia historii i specyfiki tradingu w USA z początku XX wieku.

Nicolasa Darvas

Zupełnie inaczej potoczyły się losy Nicolasa Darvasa – urodzonego na Węgrzech tancerza, który wojażując po świecie, z powodzeniem spekulował na amerykańskim parkiecie, korzystając z urządzenia telegrafu. Jego przygoda rozpoczęła się w latach 50. XX wieku, kiedy jako gratyfikację za swoje występy odebrał akcje warte 3000 dolarów. Giełda pochłonęła go tak bardzo, że w kilka miesięcy zamienił 3000 w 10 000 dolarów, a potem w 2 000 000 dolarów. Zgromadził majątek w wieku zaledwie 39 lat i został wyróżniony w magazynie „Times”. Napisał książkę poświęconą grze na giełdzie, która jest dość swobodną opowieścią niepozbawioną jednak elementów edukacyjnych. Opowiada o człowieku, który zarobił dwa miliony dolarów w dwa lata, i stanowi dowód, że prosty system transakcyjny (tzw. system boksowy) konsekwentnie stosowany ułatwia odniesienie sukcesu. Ta kultowa pozycja wydawnicza nosi tytuł „Jak zarobiłem 2 000 000 $ na giełdzie”.
Sam Darvas bardzo lubił poznawać literaturę, dwie pozycje – „The Battle for Investment Survival”, autorstwa Geralda M. Loeba, oraz „Tape Reading and Market Tactics”, autorstwa Humphrey Bancroft Neill – czytał prawie codziennie.

Curtis Faith

Kolejną bardzo frapującą postacią związaną z inwestowaniem na giełdzie jest Curtis Faith, należący do elitarnej grupy traderów o nazwie „Żółwie”. Jak wiadomo, grupa powstała w wyniku niekonwencjonalnego eksperymentu zapoczątkowanego przez znanych graczy na rynku giełdowym – Billa Eckhardta oraz Richarda Dennisa. Eckhardt utrzymywał, że inwestowania nie można się nauczyć, z czym polemizował Dennis. Ten, chcąc udowodnić koledze, że się myli, dał anons do „Wall Street Journal”, zebrał grupę przypadkowo dobranych osób, które nie miały nigdy wcześniej do czynienia z giełdą, i nauczył ich w tempie błyskawicznym efektywnego tradingu. Ryzykowny test zakończył się sukcesem – żółwie uzyskały średnio 80% zysku rocznie, znacznie powiększając majątek swój oraz swoich sponsorów. Sam Faith zarobił dla niego ponad 30 milionów dolarów. Wiele lat potem Faith opisał cały test w swojej legendarnej już pozycji „Droga żółwia. Sekretne metody, dzięki którym zwykli ludzie stali się legendarnymi traderami”. Autor pokazuje w niej, że w inwestowaniu nie chodzi o sam system, a raczej o umiejętność gracza do jego konsekwentnego stosowania.

Polscy autorzy książek giełdowych

Wśród rodzimych autorów, którzy zaznaczyli swą obecność na parkiecie, wspomnieć należy Rafała Janika, Pawła Danielewicza i Macieja Golińskiego.

Rafał Janik

działa na giełdowym parkiecie od 2007 roku. W 2019 roku obronił doktorat z ekonomii na Uniwersytecie Gdańskim. Jego rozprawa doktorska traktowała o rekomendacjach giełdowych i hipotezach rynku efektywnego, za którą dostał wyróżnienie Rady Wydziału Ekonomicznego. Janik jest także właścicielem firmy konsultingowej, która zajmuje się poradnictwem w zakresie ryzyka walutowego i inwestycyjnego, oraz zarządzającym w firmie inwestycyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie prasowe, a jego publikacje dotyczące inwestowania pojawiły się w wielu magazynach specjalistycznych poświęconych inwestowaniu. Janik jest autorem dwóch dzieł: zatytułowanych: „Akademia spekulacji” oraz „Książka o inwestowaniu”.

Paweł Danielewicz

to analityk z licencją maklera, który specjalną wartość przypisuje technikom bazującym na współczynnikach Fibonacciego, o których napisał bestsellerową książkę „Geometria Fibonacciego. Nowe ujęcie”. Publikacja wprowadziła na polski grunt najnowocześniejszą i niezwykle przydatną wiedzę z analizy technicznej. Kluczowe w aktywności Danielewicza było użycie metod analitycznych bazujących na teorii rynku harmonicznego z dużym naciskiem na uwzględnienie formacji ABCD i XABCD. W swoich tekstach przekonuje, że możliwe jest powtarzalne wyznaczenie istotnych zwrotów rynkowych.

Maciej Goliński

Ostatni na liście, choć nie mniej znany od pozostałych autorów, to Maciej Goliński, który rozpoczął swoją karierę od studiowania handlu zagranicznego we wczesnych latach 90., kiedy dopiero powstawała Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Aktualnie najczęściej gra na amerykańskim rynku kontraktów terminowych i rynkach walutowych oraz towarowych. Wiedzę zdobywał podczas licznych kursów za granicą. Przełomowym momentem na jego drodze do sukcesu było prywatne seminarium u Joe Rossa. Jest on autorem cenionej w Polsce publikacji „Inside bar. Jak zostać mistrzem jednej techniki”, w której na czynniki pierwsze rozkłada popularną formację świecową. Wskazuje czynniki przemawiające za jej wzmocnieniem bądź osłabieniem oraz analizuje kontekst jej wystąpienia. Goliński swoje pozycje książkowe tworzy, czerpiąc z ponad 20-letniego doświadczenia w pracy tradera, dzięki czemu jest to wiedza niezwykle użyteczna i może stanowić ważne źródło informacji również dla zaawansowanych graczy.

Autorka: Gabriela Mikulska